Hidrolik Asansör Nedir?
Akışkanlar mekaniği, diğer bir deyişle hareket için gerekli mekanik enerjiyi sıvılar yardımı ile transfer etme tekniğine hidrolik sistem denir. Mekanik enerjinin sıvılar vasıtası ile elde edildiği asansöre hidrolik asansör denmektedir. Hidrolik sistemler diğer sistemlere göre maliyet olarak çok daha ekonomik ve daha az yer kaplayan sistemlerdir. Hidrolik sistemler daha az güç ve enerji kullanıldığından sıkça tercih edilmektedir. Hidrolik sistemlere asansörlere, iş makinaları, vinçler, krikolar, robotlar ve nerede ise bütün metal endüstrisinde güç transferi kolaylığı sebebi ile rastlayabiliriz. Hidrolik sisteme sahip makineler; konforlu, vibrasyonsuz ve kolay kontrol edilebilir özelliklere sahiptir. Mekanik hareketler hidrolik sistemler kullanılarak kolay bir şekilde elde edilebilir. Hidrolik asansör gücünü bir pompa yardımı ile sağlamaktadır. Basınçlandırılmış hidrolik yağın pistonu tahrik etmesi esasına dayanmaktadır. Hidrolik asansörlerin inşa edilmesi için EN 81-2 adı altında bir standart bulunmaktadır. EN 81-2 asansör standardı hidrolik asansörün emniyetli bir şekilde kurulması açısından tanımlama yapmaktadır. Hidrolik sistemin özü yüksek gücü tahrik unsuru ile ileten bir elektrik motorundan oluşmaktadır. Hidrolik asansör sistemlerinde en yaygın kullanılan konfigürasyon, motorun tanktaki hidrolik yağın içine tamamen daldırıldığı konfigürasyondur. Sistem bu şekilde bir pompaya doğrudan bağlıdır. Hidrolik asansörlerde motor büyüklüğü asansör performasını direkt olarak etkliler. Hidrolik asansörlerde motor seçimi ve sistemin ideal olarak boyutlandırılması ile ortaya çıkan enerji kabin hızını belirmektedir. Hidrolik asansörlerin en çarpıcı özelliklerinden bir tanesi aşağı dikey hareket esnasında bir enerji kullanmamasıdır. Hidrolik asansör sistemlerinde aşağı hareket seyir hızı arttırılmak sureti ile yukarı dikey hareket hızı azaltılarak ekstra bir maliyete gerek kalmadan ortalama seyir hızının kontrol edilebilmesidir. Bu teknik kullanılarak asansör (Yukarı/ Aşağı) hızı muhafaza ve kontrol edilerek daha küçük asansör motorları kullanılabilmektedir. Bu nedenle hidrolik asansör doğru motor seçimi ile enerjinin % 30 gibi bir oranla tasarruf ile kullanılmasına imkan vermektedir.
Hidrolik Asansör Çeşitleri
Uygulama alanlarının değişikliğine ve kullanım alanlarına göre hidrolik asansörlerin değişik çeşitleri bulunmaktadır. En çok kullanılan hidrolik asansör çeşitleri:
Hava Asansörleri: İşçileri veya malzemeleri normalde erişilemeyen yüksekliklere taşınması sağlamak amacı ile kullanılır.
Hidrolik Liftler: Hidrolik kaldırma gücü ile ayarlanabilir tezgahlarla işçilere platform üzerinde çalışma imkanı sağlar.
İnsan Asansörleri: İnsanların konut, işyeri ve alışveriş merkezlerinde aşağı-yukarı yolculuk yapmalarını sağlamak amacı ile kullanılır.
Hidrolik Araç Asansörleri: Bakım, onarım yada temizlik maksadı ile yüksek tonajlı araçları kaldırmak amacı ile kullanılır.
Platform Asansörleri: Büyük ölçekli yük veya platformları kaldırmak için kullanılır. Örnek: Uçak gemisi, uçak platformu..
Küçük Hidrolik Asansörler: Arabayı kaldırmak için kullandığınız kriko basit bir hidrolik asansör sayılabilir.
Döner Liftler: Otomotiv üretimi sektöründe sıkça kullanılan bir kaldırma aracıdır.
Palet Asansörleri: paletler ile malzeme taşımak amacı ile nakliye işlemlerinde kullanılır. Hidrolik asansörler üretim tesisleri, çok katlı binalar, otomobil onarım servisleri, depo, antrepo, inşaat şantiyeleri gibi yerlerde kullanılmaktadır.
Hidrolik Asansörlerde Dikkat Edilecekler!
-
Asansör, asansörler, hidrolik asansörler ve sisteme dahil tüm araçlar yetkili servis tarafından kontrol edilmeli ve bakım yapılmalıdır.
-
Hidrolik basınç ideal ve üreticinin önerdiği seviyede olmalıdır.
-
Kumanda paneli, teçhizat ekipmanları, yüzey cıvataları ve pistonlar periyodik olarak kontrol edilmelidir.
-
Asansör bağlantı elemanları kontrol edilmeli, hasarlı veya çatlak parçalar değiştirilmelidir.
-
Asansörün bulunduğu alan, alet, ekipman, bağlantı hortumları, teller temiz tutulmalıdır. Hidrolik asansörlerde kaldırma veya taşıma kapasitesi geçilmemelidir.
Hidrolik asansör, bina projelerinde yerleşim ve alan problemlerinin olduğu zamanlar çok daha fazla tercih edilmektedir. Binanıza daha sonradan bir asansör eklenmek istenirse kuşkusuz bunun adı hidrolik asansördür.
Hidrolik Asansör Avantajları:
Asansör makine dairesinin bulunacağı alan rahatça belirlenir.
Asansör kuyusu alt ve üst alan boşlukları daha az bir alanla kullanılır.
Asansör sisteminin binaya gelen taşıma yükü ve bina statikleri bakımından yükleri tabana iletilerek sağlıklı bir yapı inşa edilir.
Hız kontrolü kullanmaksızın kalkış ve duruşlarda daha az hissedilir darbe etkisi.
Kat aralarında hassas ayarlar yapılabilir.
Elektrik kesintileri ve diğer enerji kaynaklarının olmadığı durumlarda kata gelme sistemi ekonomik olarak çözülebilir.
Sessiz çalışan bir asansör kullanım amacı için hidrolik asansör idealdir.
Hidrolik Asansör Dezavantajları:
Hidrolik asansör düşük bakım, onarım ve servis hizmetleri demektir. Ancak hidrolik asansör sisteminde kullanılan hidrolik yağının basınç faktörüne bağlı olduğu için, asansör yük taşıma esnasında yağın ısınması ile birlikte hidrolik yağ özelliği değiştiği için ısıtıcı ve soğutucu sistem üzerinde durulması gereken bir durumdur. Orta büyüklükteki bir hidrolik asansörde takribi olarak 200 lt yağ bulunmaktadır. Yağ değişimleri zamanından önce yapılmalıdır.
Pompa ve piston maliyetlerinin pahalı olması nedeni ile ilk kurulum diğer asansör çeşitlerine göre daha pahalıdır. Elektrikli asansörler ile karşılaştırıldığında enerji sarfiyatı açısından uygun değildir. Bir hidrolik asansör hız, taşıma kapasitesi olarak bir elektrikli asansör ile kıyaslandığında aynı yükleri taşımada daha büyük bir motor gücüne ihtiyaç duyduğu için daha fazla enerji harcamaktadır. Bu sebeple 2 kat daha fazla enerji harcayan hidrolik asansör çok katlı binalarda tercih edilmemelidir.
